Gazon aanleggen: de do’s & don’ts op een rij

15/04/2021 - 00:00

Toon me je gazon en ik zeg je wie je bent. Voor veel mensen is hun gazon, het visitekaartje bij uitstek. Als tuinaannemer of tuinman is het jouw taak om die wens waar te maken. Maar we weten allemaal: een groen gazon is hard werken. Niet alleen bij de aanleg maar ook achteraf. Met deze tips hou je je klanten tevreden, ook wanneer jouw job er al opzit. Succes!

Meten is weten

Gulden regel: verzamel voor je start zo veel mogelijk gegevens van de ondergrond. Wat is de bodemtextuur, welke structuur heeft hij en wat is de zuurtegraad? Om die samenstelling te kennen, kan je bij voorbeeld eerst een bodemanalyse laten uitvoeren via de Bodemkundige Dienst van België (BDB). Deze analyse geeft een duidelijk beeld van de samenstelling van je bodem. De website van BDB legt stap voor stap uit hoe je dat moet doen.

Textuur: Klei, leem of zand?

De bodemanalyse brengt meteen duidelijkheid over de textuur van je bodem.

Wil je voor jezelf al nagaan of je met een klei- leem- of zandgrond te maken hebt? Neem dan wat aarde in je handen. Behoudt hij z’n vorm als je erin knijpt of in prikt? Dan hou je kleigrond vast. Leemgrond is ook vrij vormvast maar verkruimelt als je erin port. Zandgrond is minder vormvast en glijdt door je vingers als je je hand opent.

De ene bodem is in principe niet ‘beter’ dan de andere maar ze hebben door hun specifieke eigenschappen wel een andere aanpak nodig. Zo is kleigrond van nature een zeer vruchtbare bodem. Hij houdt immers voedingsstoffen en vocht vast. Nadeel: hij laat weinig water en lucht door. Wat zandgrond dan weer wel doet. Keerzijde hier: deze grond houdt minder vocht en voeding vast. En toch kan je zandgrond beter onderhouden. Zeker met de juiste bodemverbeteraar. Die vangt sowieso boven vermelde nadelen op.

Ontdek hier TerraCottem Turf voor jouw gazon.

Organisch materiaal

De bodemanalyse onderzoekt ook het aandeel organisch materiaal in de bodem. Dat materiaal, denk aan GFT-compost of turf, wordt vaak toegevoegd om de structuur van je bodem te verbeteren. Het gaat hier over de manier waarop de korrels van je bodem met elkaar verbonden zijn. Let op: de hoeveelheid organisch materiaal mag niet te groot zijn want dat benadeelt dan weer de waterdoorlaatbaarheid van de bodem.

pH-waarde

Gazongrassen verkiezen een lichtzure pH-waarde van 5,5 tot 6,5. Waarom is de juiste zuurtegraad zo belangrijk? Omdat ze de voedingsopname regelt. Is de pH te hoog of te laag, dan zijn de voedingstoffen minder opneembaar door de graswortels. De zuurtegraad kom je ook te weten via een bodemanalyse.

Meer weten over de pH-waarde? Lees deze blog.

Kortom, It’s all about balance. Wanneer je bodem voldoende nutriënten vasthoudt, vocht doorlaat en er een goed evenwicht is tussen hoeveelheid water en lucht, dan heb je een vruchtbare bodem voor een geslaagd gazon.

TIP: communiceer de samenstelling van de bodem naar je klanten.
Maak hen bewust van de soort ondergrond in hun tuin en geef ook tips. Leg bijvoorbeeld uit dat het bij kleigrond belangrijk is om om de bodem tweemaal per jaar goed te prikken en bij een zware regenval het gazon best niet te betreden. Bij een zandbodem is het dan weer cruciaal om bij droogte wat meer de sproeien. Meer hierover lees je in de paragraaf over onderhoud.

Gras inzaaien of graszoden aanleggen?

Je kent nu de samenstelling van de bodem. Tweede vraag: hoe ga je je gazon aanleggen? Ga je zaaien of graszoden of -matten aanleggen? Het antwoord hangt af van de wens van de klant. Wil hij snel resultaat of laat hij liever de natuur haar gang gaan? Heeft hij groene vingers of niet?

We leggen de voor- en de nadelen even naast elkaar:

Gras zaaien

Voordelen	Nadelen
Goedkoop.	Duurt langer voor je resultaat ziet.
Makkelijk en snel aan te leggen. Je hebt eigenlijk weinig voorkennis nodig. Het enige waar je op moet letten is dat je stuk grond goed is voorbereid en ook dat je tot de juiste diepte zaait, ideaal is zo’n 0,5 à 1cm.	Meer nazorg. In de eerste weken nadat het gras gezaaid is, besteed je meer tijd aan onderhoud dan bij graszoden. Denk maar aan het wieden van onkruid en bijgeven van water. Bovendien vraagt het maaien ook meer precisiewerk.
	Bijzaaien door kale vlekken. Vogels houden van graszaad en pikken er al eens eentje mee. Ook bij overvloedige regenval, kunnen zaadjes wegvloeien waardoor je die plekken opnieuw moet zaaien.
	Beperkte zaaiperiode. Het ideale moment om te zaaien is april/mei of september/oktober, want dan heb je een ideale bodemtemperatuur en hopelijk minder verdamping.

Tip: investeer in kwaliteitszaad.
Waarom? Omdat het zaad van goede kwaliteit een hogere kiemkracht heeft. En dat wil zeggen: minder zaaien voor een goede hoeveelheid gras. Met goedkope zaden moet je meer bij zaaien voor hetzelfde resultaat. Deze zaden zijn immers niet zo goed gewassen als kwaliteitszaden en bevatten hierdoor meer onkruid, met alle nadelige gevolgen van dien. Let ook op de houdbaarheidsdatum. Voor een goede kieming mag het zaad niet ouder zijn dan 18 tot 24 maanden. Na deze datum neemt de kiemkracht elk jaar met zo'n 10% af. Nog een aandachtspunt: bewaar zaad altijd in een droge ruimte. Kortom, het loont echt om met aandacht je zaad te kiezen en te bewaren. Want met een goede kieming leg je de blauwdruk van je gazon voor de komende jaren.

Tip: investeer in kwaliteitszaad.

Waarom? Omdat het zaad van goede kwaliteit een hogere kiemkracht heeft. En dat wil zeggen: minder zaaien voor een goede hoeveelheid gras. Met goedkope zaden moet je meer bij zaaien voor hetzelfde resultaat. Deze zaden zijn immers niet zo goed gewassen als kwaliteitszaden en bevatten hierdoor meer onkruid, met alle nadelige gevolgen van dien. Let ook op de houdbaarheidsdatum. Voor een goede kieming mag het zaad niet ouder zijn dan 18 tot 24 maanden. Na deze datum neemt de kiemkracht elk jaar met zo'n 10% af. Nog een aandachtspunt: bewaar zaad altijd in een droge ruimte.
Kortom, het loont echt om met aandacht je zaad te kiezen en te bewaren. Want met een goede kieming leg je de blauwdruk van je gazon voor de komende jaren.

Graszoden

Voordelen	Nadelen
Snel resultaat. Je klant kan meteen genieten van een mooi aangelegd gazon.	Hoog kostenplaatje.
Minder nazorg na aanleg. Al is het ook hier belangrijk dat je de graszoden dagelijks beregent totdat ze ingeworteld zijn. Dit kan tot 28 dagen duren.	Arbeidsintensief. Het is fysiek behoorlijk zwaar om een grasmat aan te leggen. Zo’n mat weegt veel en de aanleg vraagt om precisiewerk.
Aanleggen op (bijna) elk moment. Let wel op: het mag niet te koud of te warm en ook niet te droog zijn. Ideale periode om de zoden te leggen is eigenlijk in een periode waarin je weet dat er veel neerslag zal vallen.

TIP: welk systeem je ook kiest, zorg ervoor dat er een stevig contact is tussen het zaad of de mat/rol met de ondergrond.
Leg je een mat, dan moet je die goed aandrukken. Bij inzaai moet je de zaadjes aandrukken tot ze zo’n 0,5 à 1 cm diep in de grond zitten.

Welk soort gras?

Tegenwoordig heb je een heel gamma aan grassoorten. Het hangt er een beetje van af hoe je klant zijn grasperk gebruikt. Intensief, met ravottende kinderen in de buurt? Raad dan speelgras aan. Is het gras eerder bedoeld als decoratie, dan is siergras de beste optie. Verder kan je je keuze ook laten afhangen van de locatie. Ligt de tuin in de schaduw, dan is schaduwgras geschikt. Is je klant een ‘luie’ tuinier dan kan je traag groeiend gras aanraden. Ook kleur is vaak een beslissende factor.

Onderhoud: hoe hou je je gras groener dan aan de overkant?

Welk gras je ook kiest, het vraagt tijd en werk. Vaak vervangen mensen bloemenbedden door gazon omdat ze denken dat hier minder werk bij komt kijken. Bijgevolg komen ze van een kale reis thuis. Ook dat is een boodschap die je best meegeeft aan je klanten. Met deze onderhoudstips voorkom je die kale reis én kale plekken op het gazon.

Wanneer maaien?

Bij gezaaid gras is de eerste keer maaien cruciaal. Stapsgewijs maaien is hier de boodschap. Is het gras 10 centimeter lang, maai dan de bovenste 3 centimeter af. Maai het vervolgens na een week tot 5 centimeter af. Is het weer gegroeid, dan kun je het maaien tot de gebruikelijke hoogte van 3 of 4 centimeter. Waarom je zo te werk moet gaan? Gras is eigenlijk een buitenbeentje in de natuur. Het groeit vanonder, uit de wortel. Net zoals haar. Als je de topjes knipt, dan stimuleer je de groei op hormonaal niveau.

Voor gezaaid gras en graszoden geldt ook deze regel: maai niet als het gras erg nat is en maai niet als het te droog is. Lang gras verdampt minder snel en houdt zo vocht bij. Ook belangrijk: nooit meer dan 1/3de van de lengte van de grassprieten ineens maaien.

Besproeien

Met de opwarming van de aarde zijn droge zomers eerder regel dan uitzondering. De gevolgen zijn zichtbaar voor je gazon. Her en der duiken gele plekken op. Eerste reflex: meteen sproeien. Fout. Je doet aanvankelijk best niets. Die gele uiteinden zijn een natuurlijke afweerreactie van het gras. Een soort zelfbescherming want zo gaat er meer energie naar de wortel. Het gazon herstelt zich wel wanneer het opnieuw gaat regenen. Maar wat er onder de grond gebeurt, is veel belangrijker. Bij aanhoudende droogte groeien wortels naar beneden en dat is net positief. Stel dat je elke dag wat oppervlakkig water zou geven, dan zouden de wortels naar boven groeien. En zo maak je ze net kwetsbaarder en minder resistent tegen droogte. Wat je dus wel beter doet: een keer overvloedig besproeien zodat het water diep in de ondergrond doordringt.

Verhoog de slaagkansen op lange termijn

Je weet: een glansrijk gazon is hard werken. En wanneer jouw klus erop zit, dan ligt het lot van het gazon in de handen van je klant. En natuurlijk wil je dat hij of zij nog een lange tijd tevreden blijft. Met een bodemverbeteraar van TerraCottem verhoog je de slaagkansen op lange termijn. Neem het bij aanvang mee in je bestek. Heb je een go van je klant, dan frees je TerraCottem door de losgewerkte aarde. Ideale diepte is 20 cm, zo lok je de wortels de diepte in.

Alle voordelen nog eens op een rij:

Snellere en betere kieming van de graszaden
Snellere vestiging van graszoden
Sterkere en diepere wortelontwikkeling
Verhoogde water- en voedingsretentie
Minder gietbeurten
Beter bestand tegen droogtestress en ziektes
En tot slot: een tevreden klant want die ziet dat zijn gras groener is dan aan de overkant.