Maak kennis met Kim Van Havere, Good Urban Practice Manager bij Disaghor Dockx Group.

08/03/2023 - 00:00

Als ervaren en gepassioneerd daktuinprofessional begeleidt Kim haar klanten bij het uitwerken van openbare groenprojecten, variërend van kleine stadsdaken tot grote commerciële projecten. Door gebruik te maken van slimme oplossingen en innovatieve technieken weet zij daktuinen te creëren die niet alleen mooi zijn, maar ook duurzaam en onderhoudsvriendelijk.

Dag Kim, sinds wanneer ben jij actief in de groensector?

In 2009 ben ik als het ware bij toeval het vak ingerold. Na mijn studies was ik op zoek naar een loopbaan die me zou blijven boeien, ook op langere termijn. Dat vond ik niet terug in de klassieke kantoorbanen. En toen kreeg ik de opportuniteit om te starten bij Ibic, een bedrijf dat zich specialiseerde in waterdichtingsoplossingen voor kelders en parkeerdaken alsook het aanleggen van groendaken. Daar is mijn verhaal in feite gestart...

Leunde dit ook aan bij jouw studies?

Nee, ik heb in feite een gans anders opleidingstraject gevolgd. Meer in de richting van communicatie. Eigenlijk is het puur toeval dat ik in deze richting ben beland, al gaande de materie heb opgepikt en interesse in groendaken heb gekregen.

Interesse... die intussen een echte passie is geworden. Hoe komt dat?

Wat ik na al die jaren nog steeds zo boeiend en uitdagend vind is dat je de werking van de natuur probeert te evenaren in een kunstmatige en compactere omgeving. Het is een samenspel van technische elementen, creativiteit, tastbaarheid, een stukje natuur dichter bij de mens brengen. Weten dat wat je doet, dat het een bijdrage levert tot een betere leefomgeving voor mens en dier.

"Of het nu gaat om advies bij het ontwerpen van een nieuw dakterras, de aanleg of het onderhouden van groene daken, als daktuinprofessional is het mijn missie om groene daken toegankelijker te maken voor een breed publiek en bij te dragen aan een groenere en duurzame toekomst."

Hoe is jouw job geëvolueerd over al die jaren?

Ik heb een aantal jaren technische ondersteuning en calculatie gedaan, dat gaf me een goede basis om dan uiteindelijk door te schakelen naar het begeleiden van projecten tijdens de uitvoering.

"De ervaring die je opdoet op werven, de uitdagingen, de dingen die ik heb geleerd van mensen die ik heb ontmoet of waar heb ik mee samengewerkt; dat kan je niet halen uit een boek of cursus."

Sinds 2018 ben ik me meer gaan focussen op het begeleiden van klanten in hun productkeuze en concepten van bij ontwerpfase tem nazorg. Dat doe ik nu nog steeds met veel passie voor de afdeling Good Urban Practice bij Disaghor.

Wat is volgens jou de ideale opbouw van een daktuin?

De ideale opbouw voor een daktuin is, wat mij betreft, een systeem waarbij de werking van alle producten en lagen op mekaar is afgestemd. Volledig in functie van de beplanting, bij voorkeur met een volledig zelfregulerend passief irrigatiesysteem.

"Een goed daktuinsubstraat is volledig afgestemd op de noden van de beplanting."

Zo zal je voor een intensieve daktuin een ander substraat nodig hebben dan voor een groendak met sedumbeplanting.

Een evenwichtig samengesteld substraat heeft een goede doorwortelbaarheid en kan voldoende lucht, voedingsstoffen en water bergen. Je hebt daktuinsubstraten op basis van vulkanische gesteenten zoals lava en bims, geëxpandeerde kleikorrels, die zeer geschikt zijn als de draagkracht van het dak een beperkende factor is. Voor intensieve daktuinen zonder gewichtsbeperking heb je bijvoorbeeld ook daktuinsubstraten op basis van zand. Nog een voordeel van deze substraten is dat ze hun drainagecapaciteit behouden; als je een dakterras zou aanleggen met gewone tuingrond dan heb je een grote kans dat deze teveel samendrukt en de bodem het overtollige water niet meer afvoert.

Hoe belangrijk is water en waterretentie voor een daktuinsubstraat?

Op daken ben je vaak gebonden aan bepaalde restricties zoals een beperkte opbouwhoogte. Dan is het wel belangrijk dat de beplanting steeds toegang heeft tot een beschikbare voorraad water. Zelfs in combinatie met een waterbufferende drainagelaag zal je nog steeds een substraat nodig hebben dat capillair werkt en voldoende water vasthoudt.

Hoe kan je die buffer in het substraat gaan verhogen?

Dat kan je op verschillende manieren. Je kan de veldcapaciteit van een substraat bijvoorbeeld gaan vergroten door het toevoegen van organische stoffen of een bodemverbeteraar zoals TerraCottem.

"TerraCottem is een hulpmiddel om nieuwe aanplantingen op het dak een goede start te geven".

Welke soorten beplantingen zijn mogelijk in een dakterras?

Door middel van een aangepaste opbouw is op een daktuin vrijwel elke vorm van beplanting mogelijk, sedum, kruiden, siergrassen, struiken, zelfs bomen.

Sterk woekerende of agressief wortelende beplanting kan je best vermijden.

Wat is het nut van een daktuin voor klimaat en milieu?

Natuur en mens zijn onlosmakelijk met mekaar verbonden, het is belangrijk om te begrijpen dat bij elk stukje natuur dat we wegnemen en bebouwen, er een indirecte maar zekere impact is op onze leefomgeving en gezondheid.

Die impact wordt ook steeds duidelijker zichtbaar onder de vorm van onder andere overstromingen, extreme periodes van droogte en hitte-stress in de steden.

Door het slim integreren van daktuinen en omgevingsgroen in bouwconcepten kan je een groot deel van die problematiek gaan opvangen. Daktuinen kunnen namelijk heel wat hemelwater bufferen, waardoor het rioleringsstelsel tijdens zware regenbuien wordt ontlast. Het water dat het dakterras kan opvangen wordt dankbaar benut door de beplanting en een deel zal ook verdampen. Verdamping zorgt dan weer voor verkoeling van de zone boven en rond de daktuin.

"Studies hebben ook aangetoond dat mensen die leven en/of werken in een groene omgeving productiever zijn en doorgaans minder gezondheidsklachten hebben".

Waarom moet men in daktuinen investeren?

Mensen denken vaak dat ze een keuze moeten maken tussen bouwen en natuur, met een doordacht en duurzaam ontwerp kan je met de aanleg van een daktuin zowel een esthetische als financiële meerwaarde creëren.

Gemeenschappelijke of openbare daktuinen hebben daarbovenop nog eens heel wat maatschappelijke voordelen zoals ontmoetingsplekken, recreatieruimte, speeltuinen, enz.

Wat is de financiële return die men uit een dakterras kan halen?

Je kan een daktuin bekijken en inrichten als een extra leefruimte en dat vertaalt zich ook in een financiële meerwaarde van het gebouw. Bovendien gaat de dakbedekking tot 3x langer mee.

Men weet het vaak niet maar er zijn ondertussen heel wat openbare daktuinen in onze steden, vaak bovenop een kelder of ondergrondse parkeergarage. Daar heb je dan weer enorme gemeenschappelijke financiële voordelen van. Niet alleen stijgt de waarde van de panden die de daktuin omgeven aanzienlijk, met de huidige technieken op de markt is het zelfs mogelijk om bij een groot deel van die panden de hemelwaterafvoer volledig af te koppelen van het rioleringsstelsel.

Wat zijn de innovatieve trends in daktuinen?

Er zijn heel wat nieuwe technieken die het mogelijk maken om hemelwater op te vangen en dan nadien, wanneer de beplanting het nodig heeft, terug vrij te geven. Zulke systemen bieden in de toekomst heel wat kansen en mogelijkheden voor steden en gemeenten op het vlak van hemelwaterbeheer. Je merkt ook dat het streven naar die balans tussen verharding, vergroening en watermanagement steeds belangrijker wordt.

Tot slot: welke daktuinrealisatie heeft jou het meest voldoening gegeven?

"Elke realisatie heeft me wel iets waardevols meegegeven maar wat me echt super veel voldoening geeft is wanneer mensen tevreden zijn van het resultaat."

Onlangs bezocht ik een openbaar dakterras waarop men ook enkele moestuinbakken had voorzien, een vriendelijke dame vertelde me dat zij nog niet zo lang in de stad woonde en dat ze samen met enkele buurtbewoners een clubje had opgericht voor het onderhouden van de moestuin. Ze was zo blij dat ze op die manier heel wat nieuwe mensen heeft leren kennen. Daarvoor doe ik het dus!

Misschien kort ook nog een paar praktische daktuintips?

Bij het uitwerken van een daktuinconcept zeker ook het verschil in kosten van het onderhoud in rekening brengen. Besparen in het budget van de opbouw leidt vaak tot extra kosten voor het onderhoud en dan loont het de moeite om op basis van de verwachte levensduur van de daktuin die financiële vergelijking eens te maken.