1. Home
2. Nieuws
3. Daktuinen in de kijker - Interview met Nadine Wiggers

Daktuinen in de kijker - Interview met Nadine Wiggers

18/08/2022 - 15:48

Om de natuur opnieuw in de stad te introduceren, lokale teeltgebieden uit te vinden of pleziertuinen in de lucht te creëren, bieden de daken van huizen en gebouwen een ideaal terrein. Het zijn zowel nuttige als aangename oppervlakken. ​Nadine Wiggers is tuinarchitect en haar specialiteit zijn daktuinen. Het is hoog tijd om haar te leren kennen.

Hoe ben je gestart als landschapsarchitecte en met namelijk het aanleggen van daktuinen?

In 1985 had ik een planten-en bloemenzaak en af en toe hielp ik bij het ontwerpen van traditionele tuinen. Ik leverde toen de materialen aan en hielp bij de begeleiding van het project, maar de klanten plantten hun tuinen zelf aan.

Op dat moment ben ik ook zelf begonnen met de aanleg van extensieve groendaken.

Enkele jaren later ben ik gestopt met de zaak, want ik vond geen personeel. Ook geen overnemer, want tegelijk werd in 1997 de Blauwstraat in Boom (toen dé winkelstraat) heraangelegd. Mijn eigen huis, in Zoersel, was op hetzelfde ogenblik net af en het was logisch om te verhuizen.

Daarna is het een vervolg geweest van leveren, plaatsen en begeleiden van voornamelijk groendaken (extensief). Op dat moment was ik een van de weinige vrouwen tussen hoofdzakelijk mannelijke collega’s.

Mijn allereerste project was de realisatie van een landelijke tuin op een dak in het centrum van Antwerpen in de jaren 90. Het was de eerste daktuin met kippen en schapen. Dit allereerste intensieve project kreeg veel aandacht in de pers en ik krijg hierdoor nog altijd nieuwe aanvragen. Pas na dit project ben ik eigenlijk gestart met eigen onderaannemers.

Is er nu meer vraag naar daktuinen dan vroeger? Is er meer vraag via particulieren of bedrijven?

De vraag naar daktuinen is er altijd wel geweest. Vroeger waren de klanten totaal niet geïnformeerd. Ze wisten niet welke mogelijkheden er allemaal waren. Dit is tegenwoordig helemaal anders. De meeste klanten hebben bewust al andere projecten bezocht.

En er zijn ook de daktuinen en vijvers op het gelijkvloers (bv op parkings, enz.): die worden meestal zelfs niet herkend als een daktuin. Bij bedrijven komt de interesse voor een daktuin iets trager op gang. Ze denken vaak aan de extra kostprijs. Een pauze nemen in een groene omgeving komt zeker de productiviteit ten goede. Het is bewezen.

Daktuinen hebben heel veel voordelen, zowel op ecologisch vlak alsook economische voordelen. Denk maar aan de warmte-isolatie en bescherming van het dak. Ze fungeren als natuurlijke airco en houden je huis fris.

In hoe langer hoe meer gemeenten kan je ook een financiële tegemoetkomingen krijgen voor het plaatsen van groendaken (helaas is Zoersel daar niet bij). Het bedrag is verschillend van gemeente tot gemeente. En zelfs binnen dezelfde gemeente kan dat bedrag verschillen, afhankelijk van het prestatievermogen van het groendak. Het zou veel eenvoudiger zijn, moest dat bv. op provinciaal niveau geregeld worden.

Hoe heb je onze bodemverbeteraar leren kennen? Toevallig, voor het eerst gebruikt voor mijn eerste project, de daktuin met schapen.

Waarom gebruik je TerraCottem?

Een daktuin is meestal een tuin op een ongewone plaats. De planten op groendaken, balkons en groene gevels dienen namelijk te groeien in een beperkt bodemvolume, onderhevig aan extreme omstandigheden (temperatuur, droogte, wind, ...)

Door inwerking van TerraCottem in het groeisubstraat wordt de ontwikkeling van de planten gestimuleerd en de water- en nutriëntenretentie verhoogd, waardoor de overlevingskansen sterk toenemen.

Wil je graag één project uitlichten?

Op de hoofdzetel van Argenta heb ik 4500m² daktuinen, groendaken en groene gevels uitgetekend, vlakbij de diamant-wijk en het centraal station in Antwerpen. Er was een dubbele verjaardag te vieren: de firma Argenta werd 65 jaar, alsook één van de opdrachtgevers.

Het logo van de firma (een appel) en de leeftijd van de opdrachtgever leidde, logischerwijs, naar o.a. oude appelaars van ca. 65 jaar die werden verplant. De bomen, de groene gevels en groendaken werden allemaal aangeplant en aangelegd met TerraCottem.

Waar moet je op letten bij de keuze van bloemen, bomen en struiken?

Bij daktuinen mag men de windbestendigheid van de planten niet onderschatten. Planten mogen geen agressieve wortels hebben. De juiste plant op de juiste plaats. Dat telt ook op de begane grond. Er is voor de meeste aanvragen wel een antwoord te vinden.

Hoe weet je of je dak geschikt is voor een daktuin? Via het resultaat van de betonstudie door een stabiliteitsbetoningenieur. Een architect, die geen standaardantwoord geeft , gaat daar ook zijn informatie halen.

• Een extensief groendak moet tussen de 50 kg/m² en 100 kg/m² kunnen dragen.
• Semi intensief , tussen 100 kg/m² en 320 kg/m².
• En een intensief groendak 320 kg/m² en meer.

Kan je een daktuin aanleggen op een schuindak?

Ja, met een maximale hellingsgraad of boog van 25-45°. De systeemopbouw is 9 cm, met een verzadigd gewicht van 100-105 kg/m².

Welke problemen kom je soms tegen in je werk? De toegankelijkheid tot het dak kan soms een uitdaging zijn. Maar ook het vinden van aannemers met kennis van zaken is niet altijd even makkelijk.

Bij welke soort projecten krijg je de meeste voldoening? Zien dat het eindresultaat nagenoeg volledig voldoet aan de verwachtingen van de opdrachtgever. Ik vind het ook belangrijk dat alle inwoners samen beslissingen nemen afhankelijk van hun eigen noden. Het is belangrijk dat iedereen kan genieten van de extra ruimte. Dat geldt bv. ook voor daktuinen van bedrijven, waar vaak enkel de zaakvoerder(s) het ontwerp uitkiest, maar het personeel er het meest gebruik van zal maken.

Hoe moet je een daktuin onderhouden? De term extensief/ semi-intensief/ intensief komt van definieert het soort onderhoud dat vereist is:

• Extensief onderhoud = extensieve groendaken. Deze vragen weinig en goedkope verzorging. Dan kan makkelijk gebeuren met het jaarlijkse onderhoud of controle van het dak. Het is beperkt tot onkruid verwijderen, kale plekken vullen en eventueel wat meststof toedienen.
• Semi-intensieve groendaken = combinatie van intensief + extensief. Het zijn groendaken met een intensief karakter, die toch niet al te veel onderhoud vragen. Bv bloemen-, grassen- en lavendelweides.
• Intensief onderhoud = intensief groendaken. Dat zijn daktuin die méér en duurdere verzorging. Ze worden effectief gebruikt als extra ruimte van het huis. De frequentie van het onderhoud is afhankelijk van de vegetatie (bv bomen, heesters, vaste planten, gazon, gras, groenten, enz.) en de aanwezige elementen (dieren, serre, tuinhuis, meubels, vijvers, enz.)

Heb je nog bijkomende tips voor wie een daktuin wil aanleggen? Nagenoeg alles kan, zolang als het dak het kan dragen. En er natuurlijk steeds de optie dat, als het dak de gewenste uitvoering niet kan dragen, het structureel verstevigd wordt. Zelfs dan kan de kostprijs per m² eventueel nog goedkoper zijn dan de prijs per m² voor een traditionele tuin. Een tuin op begane grond ligt namelijk (over het algemeen) op een niet zo goedkope bouwgrond. Het dak ligt er sowieso al als deel van de woning.

Een van mijn lievelingsplanten is de vleesbes of Sarcococca hookeriana ‘Humilis’: bloeit in de winter en geurt naar …ja… naar chocolade!